تبیان، دستیار زندگی

نگاهی به فیلم ضربه‌فنی ساخته غلامرضا رمضانی

رقابت‌ها و رفاقت‌های نوجوانانه

ضربه فنی تازه ترین فیلمی است که برای مخاطب نوجوان ساخته شده است. این فیلم چه کیفیتی دارد؟
عکس نویسنده
عکس نویسنده
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :
 
ضربه فنی
سال‌هاست که سینمای کودکان و نوجوان مادر محاق فراموشی رفته و به‌واسطه عدم توجه و حمایت‌های لازم شاهد تولید فیلم‌های قابل‌توجه در این حوزه نیستیم. همین مسئله یک ذهنیت روانی هم در مخاطبان سینما ایجاد کرده که انگار دیگر فیلم خوبی در ژانر کودک و نوجوان ساخته نمی‌شود و لذا گاهی خیلی سال‌هاست که سینمای کودکان و نوجوان ما در محاق فراموشی رفته است و به‌واسطه عدم توجه و ساده از برخی فیلم‌هایی هم که در این حوزه ساخته می‌شود عبور می‌کنند و آن را جدی نمی‌گیرند.

 البته کاستی‌ها و موانع جدی در اکران و نمایش این آثار هم به این بی اهتمامی دامن می‌زند. در همین فضای مهجور گاهی برخی فیلم‌های قابل‌توجه هم گم می‌شود. ضربه‌فنی به کارگردانی غلامرضا رمضانی را می‌توان یکی از آن‌ها دانست. او که عمری را صرف سینمای کودک کرده به سراغ سینمای نوجوان رفته و فیلمی نوجوانانه ساخت که حتی بیش از سینمای کودک مهجور است. اگرچه می‌توان ضربه‌فنی را فیلمی ورزشی هم دانست که به ورزش‌های رزمی در نوجوانان می‌پردازد اما فیلمساز تلاش کرده تا از این موقعیت ورزشی در جهت بازنمایی دوران نوجوانی و مسائل مرتبط با این دوران به‌ویژه هویت‌یابی و چالش‌های آن بپردازد.

التهابات دوران نوجوانی که غالباً در یک تجربه درونی رخ می‌دهد به‌وسیله موقعیت ورزشی قصه و فراز و نشیب‌هایی که در یک ورزش رزمی و رقابت‌های مرتبط با آن وجود دارد بازنمایی و برون‌فکنی می‌کند. میل به استقلال فردی و شکوفایی هویت فردی در پس رقابت‌های رزمی امکان عینی‌تری برای مشاهده پیدا می‌کند و از این طریق بخش مهم از کنشمندی های نوجوانانه به‌ویژه در پسران که با نوعی طغیان و غرور مردانه همراه است صورت‌بندی می‌شود.

ضربه‌فنی را می‌توان فیلم تربیتی هم دانست که تلاش کرده است سویه‌های روان‌شناختی و آموزه‌های تربیتی خود را در پس موقعیت‌های دراماتیک قصه بگنجاند تا از زبان فیلم بیرون نزند و به زبان نصیحت و توصیه‌های اخلاقی از شکل تلویزیونی‌اش بدل نشود. در فیلم با سه نوجوان اصلی مواجه هستیم که هرکدام می‌تواند بخشی از طیف نوجوانان را نمایندگی کند. یکی گستاخ و پرخاشگر است و زورگویی می‌کند، دیگری درون‌گرا، خجالتی و ترسو اما درس‌خوان و اخلاق‌گرا است و نوجوان سوم در میانه این دو قرارگرفته است و گویی کارگردان خواسته نه لزوماً سه کاراکتر که سه تیپ از نوجوانان را در فیلم خود به تصویر بکشد.

کارگردان قصد داشته از طریق رفاقت‌ها و رقابت‌هایی که بین آن‌ها شکل می‌گیرد هم قصه‌ای سرگرم‌کننده برای مخاطب تعریف کند و هم به دوران نوجوانی و چالش‌های آن در یک خوانش روانشناسانه و تربیتی بپردازد. محصول، کار قابل‌قبول است و با اثری شسته‌ورفته روبرو هستیم که اگرچه در فیلمنامه و پرداخت برخی از موقعیت‌ها بی‌اشکال نیست اما درنهایت یک فیلم نوجوانانه خوب است که هم مخاطب این طیف می‌تواند با آن ارتباط برقرار کند و هم یک فیلم خانوادگی است که سرگرمی و آگاهی را به‌درستی در کنار هم نشانده است.

آنچه از حیث روانشناسی در دوران نوجوانی واجد اهمیت است کنترل و مدیریت احساسات قلیان کرده‌ای است که مثلاً در پسران با گرایش به استقلال‌طلبی با میل به پرخاشگری و طغیان همراه می‌شود. فیلم این ویژگی را در یک موقعیت ورزشی هم دراماتیزه می‌کند و هم پالایش. ازاین‌رو قصه آن‌هم واجد یک ریتم درونی است؛ به این معنا که رقابت و کل‌کل‌های هم سن و سال‌ها و همکلاسی‌ها به آن ضرب‌آهنگ می‌بخشد و هم واجد ریتم بیرونی که از التهابات و فراز و نشیب‌های مسابقه و رقابت رزمی برمی‌آید. این دو به‌موازات هم پیش رفته تا اینکه درنهایت در فینال به اوج خود می‌رسد. جایی که رقابت اصلی بین دو نوجوان شکل می‌گیرد.

ضربه‌فنی نه‌فقط سعی کرده است به دنیای نوجوانان راه یابد که تلاش کرده تا نسبت خانواده‌ها و فرزندان نوجوانشان را هم به کانون درام بکشاند و نگاهی یک‌سویه و تک‌بعدی به سوژه نداشته باشد. بازی‌هایی که از نوجوانان در فیلم می‌بینم از منطق و اندازه لازم برخوردار بوده و در کنار بازیگران حرفه‌ای مثل افشین هاشمی و نسیم ادبی به تعامل قابل‌قبولی رسیده است.

ضربه‌فنی اگرچه می‌خواهد فیلم اخلاق‌گرایی باشد اما آن را به شعار بدل نمی‌کند و اگرچه در برخی موقعیت‌ها از این هارمونی خارج می‌شود اما درنهایت به روایت تأثیرگذاری از رفتارشناسی نوجوانان دست می‌یابد. تماشای این فیلم برای همه خانواده‌های که پسر نوجوان دارند توصیه می‌شود.